XIN LỖI VỀ NHỮNG

NHẦM LẪN DĨ VÃNG

Thơ Nguyên Sa

Giáo Sư Trần Bích Lan dậy Triết

tại Chu Văn An

bây giờ khẩu Garant ta

mang trên vai

bây giờ khẩu trung liên

Bar ta mang trên vai

ta mới biết rằng những

thỏi sắt đó nặng như thế

ta mới biết rằng trong

cuộc đời dậy học ta là

thằng dốt nát

trong mười mấy năm ta

làm bao nhiêu tội lỗi

trong mười mấy năm

ta không nói cho .học trò ta biết những thỏi sắt đó

nặng như thế

ta không nói cho vợ con

bạn bè đồng bào ta biết

anh em ta và quê hương

ta vác những thỏi sắt

nặng nề như thế từ bao

nhiêu năm nay

bây giờ nằm kích

ở ven ruộng

sương xuống

ướt bờ vai

bây giờ đứng gác đêm

ở rừng già gió lạnh

thấu xương

ta mới biết rằng sương

lạnh thế nào

ta mới biết rằng gió lạnh

như thế

ta muốn kêu to lên

ta là thằng dốt nát

ta là một thằng dốt nát

vì mỗi ngày trong mười

mấy năm dĩ vãng

ta không viết lên giấy

trắng mực đen cho

những người yêu thơ ta

biết

anh em ta và quê hương

ta đã đứng như thế từ

bao nhiêu năm

bây giờ di chuyển đêm di

chuyển ngày di chuyển

nắng di chuyển mưa

ăn không được ngủ

không được cười không được

khóc không được

hỡi những anh em đã

ngồi trước mặt ta trên

ghế nhà trường

hỡi những anh em đã đọc

thơ ta yêu quý

ta nào đã làm được gì

để anh em cười được

khóc được ăn được ngủ

được

để anh em tìm được tọa độ trong rừng già

để anh em tìm thấy
điểm đứng trong ruộng đồng bát ngát

để đạn đừng xuyên

qua phổi

để đạn đừng xuyên

qua tim

hãy tha thứ

cho ta

hãy tha thứ

cho ta

những anh em đã chết

ở bờ ở bụi

những anh em chết

ở đồn vắng trong

rừng sâu

những anh em chết

khi đi

di hành

những anh em chết
khi

đi phục kích

những anh em chết
mặt đẹp như hoa

một ngàn lần hơn ta

cũng chết

những anh em học
giỏi

như thần đồng

một ngàn lần hơn ta

cũng chết

những anh em có vợ
mới cưới chăn gối

còn thơm

cũng chết

những anh em có
người tình

viết thư nét chữ

còn run

cũng chết

những anh em con
cái còn nhỏ hơn con
cái ta

cũng chết

những anh em mẹ già

còn yếu hơn

mẹ già ta

cũng chết

những anh em đáng
sống một ngàn lần
hơn ta

đã chết

đang chết

và còn chết

hãy tha thứ

cho ta

8.1967

SORRY FOR MY MISTAKES

IN THE PAST

Người dịch Lê Tuấn

là học trò của Giáo Sư Trần Bích Lan

tại Chu Văn An

now, the Garant rifle's on

my shoulder

now, the Bar machine gun's on

my shoulder

i discover how heavy those

heavy steel blocks are

i discover that during the life as

a teacher, i had been an

ignoramus

in those dozen years

i committed lots of sins

for during those dozen years i

never told my students how

heavy were those

heavy steel blocks

i did not tell my wife my

children my friends my

compatriots that our brothers

and our country have had to

carry those heavy steel blocks

all those years

now lying in ambush on the edge

of a rice paddy my shoulders

are wet with the descending

damp fog

now standing night-watch at the

sentry post in the ancient forest

with the bone-chilling wind

now i know how cold is the

cold fog

now i know how cold is the

cold wind

i want to shout out

i am ignorant

i am an ignoramus

for everyday during those dozen years in the past

i did not write down with ink

and paper for those who

loved my poems to know

that our brothers and our country have been standing like that for so many years

now that i move in operation

with my unit at day at night

under the sun under the rain

now that i cannot eat

cannot sleep

cannot smile

cannot cry

i am asking you the brothers

who sat before me on the

classroom benches

i am asking you the brothers

who have read my beloved

poems

what have i accomplished

to enable you to smile to cry to

eat to sleep

to enable you to find their

coordinates in the ancient forest

to enable you to find your

positions in the expansive

rice fields

to not let the bullet penetrate

your lungs

to not let the bullet pierce

your hearts

please absolve me of my

mistakes

please absolve me of my

mistakes

the brothers killed

in the bushes

the brothers killed at their

isolated post in the deep forest

the brothers killed

while moving in operation with their units

the brothers killed

while lying in ambush

the brothers whose dead faces

were a thousand times

more handsome than me

died

the brothers who were the

wunderkinds and

a thousand

times smarter

than me

died

the brothers whose newly-wed

fragrance still lingered in their

nuptial bed

died

the brothers whose lover could

hardly write the

words straight

in her letters

died

the brothers whose children

are even younger than mine

died

the brothers whose elderly

mother was more frail than

my mother

died

the brothers who deserved

to live a thousand times

than

I do

have died

are dying,

and will die

please absolve me of

my mistakes

August 1967/ October 2013

VỢ NHÍ

Thơ Dũng Đen

My "Young chick" Wife

Chơi thanh chơi lịch là chơi,

To practice the joy of life, one needs to be a class act

Chơi cho đài các, cho người biết tay.

To do it nobly, to let others know what kind of guy you are.

Thói đời ganh tị thày lay,

Others' s habit is to envy,

Chê bai rõ muốn, sao hay bằng mình.

To try to put you down and claim they are the best.

Vác cô vợ nhí rõ xinh,

When I take my "young and soooo pretty chick wife" out

Trình làng, ta hưởng xuân tình phong lưu.

And showcase her, I am in the rapture of love

Dõng mãnh dù tuổi về hưu,

And able to prove that , though retired, I still am a stud,

Các ông phong độ như ngưu không nào?

And I'll dare the other men to show they are just as good?

Thế thì chớ có xì xào,

So, do not utter bad thoughts under your breaths

Thòm thèm nhỏ dãi, hãy gào trong mơ.

If you yearn for what I have, go cry in your dreams

Nàng thời mướt mịn như tơ,

For she is as smooth as silk

Mà sao săn chắc, lẳn ơ … diễm tình.

And yet her muscles are so toned and she's sooo... amorous.

Nồng nàn ấp ủ dập dình,

Tenderly we embrace, we go back, and we go forth.

Mặc cho con tạo xập xình đến đâu.

Who cares where the world is going to become.

Lộc trời thì chẳng còn lâu,

God-given gift will certainly not last

Hưởng thì cứ hưởng, lộc thâu lúc nào!

So, enjoy it while you can, for no one knows when He will take it back

Lê Tuấn tặng Dũng Đen

The Impossible Dream

Bài hát chính của vở nhạc kịch "MAN OF LA MANCHA".

To dream the impossible dream,
To fight the unbeatable foe,,
To bear with unbearable sorrow,,
To run where the brave dare not go.,
,
Là mơ đến một giấc mơ tuyệt vọng,,
Là đọ sức với địch thủ vạn năng,,
Là chịu nỗi buồn đau không kể xiết ,
Là tới chỗ anh hùng thiếu dấu chân. ,
,
To right the unrightable wrong,,
To love pure and chaste from afar,,
To try when your arms are too weary,,
To reach the unreachable star.,
,
Là uốn những sai lầm không thể uốn,,
Là lòng yêu trinh bạch trắng trong, ,
Là cố gắng khi sức tay đã tận,,
Để vươn tới vì sao tận không trung.,
,
This is my quest, to follow that star,,
No matter how hopeless, no matter how far ,
To fight for the right, without ,question or pause, ,
To be willing to march into hell for a heavenly cause ,
,
Cuộc chinh phạt, đi theo vì sao đó, ,
Vô vọng không nề, chẳng quản đường xa,

Vì lẽ phải, không ngại ngùng thắc mắc,
Sẵn lòng chết vì mục tiêu cao cả.

And I know if I'll only be true to this glorious quest, ,
That my heart will lie peaceful and calm when I'm laid to my rest. ,

Và ta biết, nếu đuổi theo chính hướng, ,
Tâm hồn ta bình thản lúc tàn hơi.,

And the world will be better for this, ,
That one man, scorned and covered with scars, ,
Still strove with his last ounce of courage. ,
To reach the unreachable star. ,

Sứ mạng này sẽ tô hồng thế giới, ,
Và một người mình mẩy đẫm vết thương, ,
Vẫn vùng lên, với chí khí cuối cùng, ,
Để với tới vì sao không thể với!,

To reach the unreachable star,,
Though you know it’s impossibly high,,
To live with your heart striving upward,,
To a far, unattainable sky!,

Là với tới vì sao không thể với.,
Dẫu biết rằng cao ngất mịt mùng,,
Là sống với tâm hồn dâng lên mãi,,
Tới bầu trời xa tắp mênh mông!,,
,,

LIsten to Andy Williams sing "THE IMPOSSIBLE DREAM" on YouTube

http://www.youtube.com/watch?v=-gIztqPlJ3w&feature=related

Little Bird Little Bird

from

Man of La Mancha

Little bird, little bird,

In the cinnamon tree,

Little bird, little bird,

Do you sing for me?

Hỡi con chim bé,

Đậu trên cành quế,

Hỡi con chim bé,

Hát cho ta nghe.

Do you bring me word,

Of one I know?

Little bird, little bird, I love her so,

Little bird, little bird, I have to know,

Little bird, little bird.

Nếu con chim bé,

Có chút từ bi,

Hãy đem nàng về,

Dưới cành cây quế.

Beneath this tree, this cinnamon tree,

We learned to love, we learned to cry;

For here we met and here we kissed,

And here one cold and moonless night

We said goodbye.

Dưới cành cây quế, dưới cành cây đó,

Chúng ta biết khóc, chúng ta biết yêu;

Trao những nụ hôn, nơi này hội ngộ,

Thốt lời từ giã đêm lạnh tiêu điều

Little bird, little bird,

Oh, have pity on me,

Bring her back to me now,

‘Neath the cinnamon tree.

Nếu con chim bé,

Có chút từ bi,

Hãy đem nàng về,

Dưới cành cây quế.

I’ve waited too long,

Without a song…

Little bird, little bird, please fly, please go.

Little bird, little bird, and tell her so,

Little bird, little bird!

Từ lâu ta chờ,

Không một bài ca.

Hỡi con chim bé, hãy cất cánh bay,

Hỡi con chim bé, hãy nói với nàng như vậy.

Hỡi con chim bé, hỡi con chim bé.

Listen to the song "LITTLE BIRD, LITTLE BIRD" on YouTube

http://www.youtube.com/watch?v=-WVQg9YRMeM&feature=related

*****

TO NHỎ....NHỎ TO

Vè chữ Việt, Lê Tuấn viết lại bằng tiếng Anh.

VIỆT NAM là một nước hơi nhỏ .
Vietnam is a rather SMALL country

Trong cái nước hơi nhỏ , có một thủ đô thật to .
But in that rather SMALL country, there’s a BIG capital.

Trong thủ đô thật to , có những con đường rất nhỏ .
And in that BIG capital, there are many SMALL streets.

Trong những con đường rất nhỏ , lại có những căn nhà thật to .
And on those SMALL streets, there are some very BIG houses.

Trong những căn nhà thật to , lại có những cô vợ bé rất nhỏ .
And in some of those BIG houses, there are some very SMALL mistresses.

Những cô vợ bé rất nhỏ , lại dành cho những ông quan thật to .
Those very SMALL mistresses are for some of the rather BIG shots.

Những ông quan thật to , lại đeo một cái cặp hơi nhỏ .
Those BIG shots usually carry a rather SMALL briefcase.

Những cái cặp hơi nhỏ , thường có những dự án rất to .
In those rather SMALL briefcases there usually are some BIG plans,

Những dự án tuy rất to , nhưng hiệu qủa lại qúa nhỏ
And even though the plans are BIG, their effectiveness is very SMALL.

Hiệu qủa qúa nhỏ , nhưng thất thoát lại thật to .
The effectiveness is SMALL but the losses are so BIG.

Tuy thất thoát thật to , lại được coi là cái lỗi rất nhỏ .
Although the losses are BIG, the mistakes are deemed very SMALL.

Vì thế VIỆT NAM ta , từ từ biến thành một đất nước nho nhỏ .
And consequently, Vietnam gradually turns into a rather SMALL country.

Trong cái đất nước nho nhỏ , lại có những ông lảnh đạo thật to .
But in that SMALL country, there are some very BIG leaders

Trong những ông lảnh đạo thật to , lại có những cái đầu qúa nhỏ .
But on those BIG leaders are some very SMALL heads

Những cái đầu qúa nhỏ , lại có những túi tham thật to .
Even though their heads are SMALL, their pockets are BIG

Những túi tham thật to , lại có những hiểu biết rất nhỏ .
And though their pockets are BIG, their knowledge is very SMALL.

Và những hiểu biết rất nhỏ gây ra những thảm họa thật to

And that very SMALL knowledge does great BIG harm to the country.

*****

UNDER WATCH

Translated from a piece by Nghiêm Hữu Hùng

During the time period from 1980-1985 we, the ordinary people, are constantly under-watch.The local police would make us, the under-watch people, to produce a logbook in which we are to record everything we do in 24 hours, by the minute.

Here are things/anecdotes that would bring tears to your eyes while you laugh. Just close your eyes and imagine that you are confined in your house 24/7 (having been stripped of your citizen’s right, you are not allowed to leave your house except for the half-hour trip to the police to present your logbook and get a stamp certifying that you have done so) and you are to record all your activities in those 24 hours. The logbook would typically show the following:From 11.00 P.M. to 7.00 A.M. (8 hours): SLEEP - you are not allowed to sleep more, If you did, you would be labeled LAZY and criticized

But you still have the other 16 hours to itemize in the “under-watch” logbook.

You will prove that you do suffer from a case of severe and chronic constipation and you are an extremely CLEAN person (even though people who have met you in the re-educational prison camp will say that they have seldom seen you take a bath).The reason for that is that you have to declare you use 2 hours a day to take a BATH and take a SHIT.

That would still leave you with the other 14 hours. What would you do? And what to record in the logbook?

Some of my unmarried friends become good sons to their parents. For they have to reserve 6 hours a day to take care of their parents even though it’s not known how they manage to do that. The reason is that because they haven’t been given residency permit and food stamps (to be able to BUY foods) their parents are the one who have to stand in line to buy the necessary food stuff to feed their sons.

The bachelors whose parents are dead would be in a jam since they would not know what to record what they would have done in those 6 hours.

But their predicament is mild compared to the fate of the guys who are married, for they have to record that they use those 6 hours to “Take Care” of their spouses even though their spouses are perfectly healthy. And consequently, you will hear a comment from the police:

“You are LUCKY and HEALTHY too, aren’t you? How many times a day do you “take care” of your wife?”

But even though you declare that you have to “take care” of your wife for 6 hours a day, the unfilled hours are still abundant. If you had a little garden to work on, it would be nice for you to fabricate a few hours of activity because you can’t honestly say that it takes you a couple of hours a day to cook. The reason is that you have nothing to cook with: You surely can’t declare that it takes you two hours to boil a couple of pieces of yam. To cook a chicken is impossible since it requires a permission from the Socialist government to boil a chicken except when there is a funeral or a wedding in your household. You can’t get married everyday or bury your loved ones everyday, can you?

So, you would have to record in your logbook that you read or listen to the radio…to learn about the Party’s policies. But reading could be harmful to you because the local police could, out of the blue, ask you what are you reading to see if what you read is decadent, immoral, or anti-government literature.

I have a friend who suffers the worst fate. He lives all by himself since his parents are dead and his wife has braved the sea to escape to America. He’s not allowed to go out, so…"in the afternoons when the blues surreptitiously invades your soul”…he has to resort to the auto-erotic method of a handjob. But the problem is that he can’t record that kind of activity in his logbook so he puts down: Reading the newspaper from 4.00 to 6.00 P.M.

Unfortunately for him, the local police notice that he has been “reading the newspaper” too much and decide to make an unannounced inspection.

“What, show me what kind of newspaper you are reading,” they demand.

My friend, who by nature is a wimp, scrambles to retrieve the newspaper “THE PEOPLE” from under the bed.

“Here, sir.”

Now, our wise-ass ancestors used to say, “Being famous is not necessarily be a good thing.” I hastily and whole-heartedly concur with my ancestors. Let me explain: During the late 70’s or early 80’s, there’s only one newspaper, “THE PEOPLE”, on whose daily front page graces the portrait of an ever-smiling “Uncle Ho”. And during those impoverished days people have to be “entrepreneurial” in exhauting all viable means to make their lives easier. The result is that “Uncle Ho”‘s pictures are all over the floor of public shithouses every morning.

Of course, the police are mad as hell but they can’t do a thing about it. The only action they could take is to spy on the people while they do their “labor work” at night to catch them red-handed.

But that would demean the integrity of the Party, would it not?

So, my friend becomes the victim of the “people’s labor work” because when he shows the police the newspaper, “Uncle Ho”‘s picture on the front page is still smeared with the sleazy, mucus-like substance that my friend has squirted out earlier. My friend is promptly arrested and sent to jail for the crime of “having no respect for our Sage Leader.”

That type of crime could easily bring the death penalty.

*****

SO SÁNH LỜI NHẠC PHÁP VÀ MỸ TRONG BẢN NHẠC

"LES FEUILLES MORTES".

Originally a 1945 French song "Les feuilles mortes" (literally "The Dead Leaves") with music by Joseph Kosma and lyrics by poet Jacques Prévert, the American songwriter Johnny Mercer wrote English lyrics in 1947; he also wrote MOON RIVER and CHARADE.

C'est une chanson qui nous ressemble

Có một bài ca giống cuộc tình ta

Moi, je t'aimais et toi, tu m'aimais

Chuyện tình mình: tình em, tình anh.

Et nous vivions tous deux ensemble

Đời anh, đời em với nhau ấm êm

Moi qui t'aimais, toi qui m'aimais

Anh, người em yêu. Em, người anh yêu

Mais la vie sépare ceux qui s'aiment

Nhưng cuộc đời này gây nỗi chia ly

Tout doucement, sans faire de bruit

Xé nát tình ta, âm thầm, êm ả.

Et la mer efface sur le sable

Biển xanh xóa nhẵn dấu những vết chân

Les pas des amants désunis.

Dấu chân trên cát cuộc tình đã mất.

Listen to Yves Montand sing "LES FEUILLES MORTES" on YouTube

http://www.youtube.com/watch?v=JWfsp8kwJto&feature=related

The falling leaves drift by my window

Những lá mùa thu rơi qua cửa sổ

The falling leaves of red and gold

Những lá mùa thu ánh vàng, sắc đỏ

I miss your lips, the summer kisses

Anh nhớ môi em nụ hôn mùa hạ

The sunburned hand I used to hold.

Bàn tay anh nắm nắng cháy thịt da.

Since you went away the days grow long

Từ lúc em đi ngày dài vô tận

And soon I'll hear old winter's song

Anh chỉ còn nghe khúc hát mùa Đông.

But I miss you most of all, my darling

Anh nhớ em nhiều em yêu, em hỡi,

When autumn leaves start to fall

Khi mùa thu tới, lá bắt đầu rơi.

Listen to "THE FALLING LEAVES" on YouTube

http://www.youtube.com/watch?v=2yPV9RdaNjw&feature=related

LES FEUILLES MORTES.WAV
Size : 1.871 Kb
Type : WAV

C'est une chanson qui nous ressemble

          Moi, je t'aimais et toi, tu m'aimais

                        Et nous vivions tous deux ensemble

Moi qui t'aimais, toi qui m'aimais

Mais la vie sépare ceux qui s'aiment

            Tout doucement, sans faire de bruit



Et la mer efface sur le sable

                        Les pas des amants désunis.

*****

THE FALLING LEAVES.WAV
Size : 2.309 Kb
Type : WAV

The falling leaves drift by my window

The falling leaves of red and gold

I miss your lips, the summer kisses

The sunburned hand I used to hold.

Since you went away the days grow long

And soon I'll hear old winter's song

But I miss you most of all, my darling

When autumn leaves start to fall

back to home page

http://letuanthewriterswebsite.yolasite.com/

LÊ TUẤN WRITER-TRANSLATOR-ACTOR-DIRECTOR

VỢ NHÍ

Thơ Dũng Đen

The Impossible Dream

Little Bird Little Bird

from

Man of La Mancha

TO NHỎ....NHỎ TO

"LES FEUILLES MORTES".